Các biểu hiện tiểu đường thai kỳ mẹ bầu cần chú ý

Ngày đăng: 17:40 28/06/2024 - Lượt xem: 82

Tiểu đường thai kỳ là một căn bệnh tiềm ẩn nhiều nguy hiểm, có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng cho cả mẹ và bé như sản giật, tiền sản giật, thai lưu, nhiễm trùng tiết niệu, ..... Vậy thì tiểu đường thai kỳ là gì? Mẹ bầu cần làm gì để nhận biết các biểu hiện tiểu đường thai kỳ trong ba tháng đầu, giữa và cuối? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp đầy đủ thông tin về căn bệnh này cũng như các phương pháp ăn uống và phòng tránh cần thiết cho mẹ bầu.

Các biểu hiện tiểu đường thai kỳ mà các mẹ bầu cần chú ý

Tiểu đường thai kỳ là gì? 

Bệnh tiểu đường thai kỳ xảy ra khi cơ thể người mẹ bị rối loạn chức năng dung nạp glucose, dẫn đến mức đường huyết cao hơn bình thường. Nếu chỉ số đường huyết nằm trong các mức cho phép dưới đây, mẹ bầu bị tiểu đường thai kỳ:

• Đường huyết khi đói: > 5.1 mmol/l (92 mg/dl);
• Đường huyết sau khi ăn 1 giờ: >10 mmol/l (180 mg/dl);
• Đường huyết sau khi ăn 2 giờ: > 8.5 mmol/l (153 mg/dl).

Tiểu đường thai kỳ thường xuất hiện vào giữa thai kỳ, từ tuần 24 đến 28. Đây là bệnh gặp ở phụ nữ mang thai, nhưng trước đó không bị đái tháo đường. Bệnh chỉ phát triển mạnh trong thời gian mang thai và thường biến mất sau khi sinh.

Như thế nào là bệnh lý tiểu đường thai kỳ?

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) ước tính bệnh tiểu đường thai kỳ xảy ra ở 2% - 14% phụ nữ mang thai tại Hoa Kỳ.

Theo phân loại của WHITE, có hai loại tiểu đường thai kỳ:

• Đái tháo đường thai kỳ loại 1: Đường huyết được kiểm soát bằng các phương pháp không dùng thuốc như thay đổi lối sống và chế độ ăn uống.
• Đái tháo đường thai kỳ loại 2: Cần sử dụng thuốc kiểm soát đường huyết như insulin và các loại thuốc khác.

Bệnh tiểu đường thai kỳ thường biến mất sau khi sinh, nhưng sẽ làm tăng nguy cơ phát triển bệnh đái tháo đường tuýp 2 trong tương lai.

Lý do mẹ bầu dễ bị tiểu đường thai kỳ

Trong giai đoạn mang thai, nhu cầu năng lượng của cơ thể của mẹ bầu tăng cao dẫn đến lượng đường nạp vào cơ thể cũng nhiều hơn. Mặc dù cơ thể thai phụ có khả năng tự điều tiết và sản xuất thêm insulin để xử lý lượng đường tăng cao này, nhưng thực tế không phải bà mẹ nào cũng có thể điều chỉnh thuận lợi như vậy.

Ngoài ra, trong thời kỳ mang thai, nhau thai sản sinh các loại nội tiết tố giúp thai nhi phát triển. Tuy nhiên, những nội tiết tố này có thể gây tác động xấu đến insulin, dẫn đến tình trạng rối loạn nội tiết và hậu quả là đái tháo đường thai kỳ.

Mẹ bầu dễ bị tiểu đường thai kỳ do nhu cầu nạp năng lượng của cơ thể tăng lên

Đối tượng nào dễ bị mắc bệnh tiểu đường thai kỳ?

Theo website NHS trang web y tế lớn nhất của Vương quốc Anh với hơn 50 triệu lượt truy cập mỗi tháng, một số đối tượng sau có nguy cơ cao mắc tiểu đường thai kỳ:

• Phụ nữ trên 30 tuổi.
• Người đã có tiền sử gia đình mắc bệnh tiểu đường loại 2.
• Phụ nữ bị quá cân hoặc béo phì trước và trong khi mang thai.
• Trong lần mang thai trước, mẹ bầu đã từng bị tiểu đường thai kỳ.
• Tiền sử sinh con nặng ≥ 4000g.
• Tiền sử bất thường về dung nạp glucose, bao gồm tiền sử đái tháo đường thai kỳ trước hoặc glucose niệu dương tính.
• Tiền sử sản khoa bất thường như thai chết lưu không rõ nguyên nhân, sảy thai liên tiếp không rõ nguyên nhân, sinh non hoặc thai dị tật.
• Phụ nữ mắc hoặc là có tiền sử về hội chứng buồng trứng đa nang.
• Phụ nữ thuộc các dân tộc thiểu số, bao gồm thổ dân Úc, dân ở các quần đảo Thái Bình Dương, người Châu Á, Philippines, Ấn Độ, Trung Quốc, Trung Đông hoặc Việt Nam.
• Chủng tộc: người Châu Á thường có nguy cơ mắc căn bệnh đái tháo đường thai kỳ cao.

Đối tượng dễ mắc bệnh tiểu đường thai kỳ là phụ nữ độ tuổi từ 30 tuổi

Các biểu hiện tiểu đường thai kỳ theo giai đoạn

Dưới đây là các biểu hiện tiểu đường thai kỳ theo từng giai đoạn của thai kỳ để giúp mẹ bầu nhận biết sớm và có biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

Biểu hiện tiểu đường thai kỳ ở mẹ bầu giai đoạn 3 tháng đầu và giữa

Các dấu hiệu của tiểu đường thai nghén không rõ ràng và khó nhận biết ở giai đoạn 3 tháng đầu và giữa. Do đó, mẹ bầu cần kiểm tra mức đường huyết thường xuyên, đặc biệt trong tam cá nguyệt thứ hai và thứ ba.

Đa số phụ nữ mang thai được phát hiện tiểu đường thai kỳ tình cờ trong các lần kiểm tra định kỳ. Các biểu hiện tiểu đường thai kỳ có thể xuất hiện trong ba tháng đầu nếu mẹ bầu đã từng mắc bệnh này trong lần mang thai trước hoặc có các yếu tố nguy cơ như nhiễm trùng đường tiết niệu, cao huyết áp hay tiền sử sinh con với cân nặng lớn bất thường.

Các triệu chứng như đi tiểu nhiều và khát nước nhiều trong giai đoạn đầu của thai kỳ không phải là dấu hiệu đặc hiệu của tiểu đường thai kỳ.

Biểu hiện tiểu đường thai kỳ của mẹ bầu giai đoạn 3 tháng cuối

• Khát nước tăng dần: Một dấu hiệu đặc trưng của tiểu đường thai kỳ trong ba tháng cuối là cảm giác khát nước nhiều hơn bình thường và uống nước nhiều.
• Mệt mỏi nhiều bất thường: Phụ nữ mang thai bị tiểu đường thai kỳ thường mệt mỏi hơn so với các bà bầu khác.

Biểu hiện tiểu đường thai kỳ ở mẹ bầu thai 3 tháng cuối mệt mỏi hơn mẹ bầu khác

• Khô miệng thường xuyên: Mẹ bầu có thể bị khô miệng, nứt nẻ môi dù đã uống nhiều nước.
• Mờ mắt tạm thời: Triệu chứng mờ mắt có thể xuất hiện nhưng thường không kéo dài.
• Nước tiểu có hiện tượng kiến bu: Đây là dấu hiệu tiểu đường thai kỳ khi lượng đường trong nước tiểu cao.
• Ăn uống không kiểm soát: Mẹ bầu có thể gặp khó khăn trong việc kiểm soát chế độ ăn uống.

Biến chứng nguy hiểm gây ra cho người bị bệnh đường thai kỳ

Đối với người mẹ:

• Tăng huyết áp và tiền sản giật: Đây là hai biến chứng nghiêm trọng có thể đe dọa tính mạng của cả mẹ và bé. Tiền sản giật có thể dẫn đến các vấn đề như tổn thương gan, suy thận, co giật và thậm chí tử vong.
• Sinh non: Thai phụ mắc đái tháo đường thai kỳ có nguy cơ sinh non cao hơn so với phụ nữ bình thường. Sinh non có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng cho trẻ sơ sinh, bao gồm suy hô hấp, nhiễm trùng và tử vong.
• Sinh mổ: Do thai nhi có thể to hơn bình thường, thai phụ mắc đái tháo đường thai kỳ có nhiều khả năng cần sinh mổ hơn.
• Nhiễm trùng: Thai phụ mắc đái tháo đường thai kỳ có nguy cơ bị nhiễm trùng đường tiết niệu, nhiễm trùng âm đạo và các nhiễm trùng khác cao hơn.
• Băng huyết sau sinh: Đây là tình trạng chảy máu quá nhiều sau khi sinh, có thể đe dọa tính mạng.
• Nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường type 2 sau này: Thai phụ mắc đái tháo đường thai kỳ có nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường type 2 sau này cao hơn so với phụ nữ bình thường.

Biến chứng nguy hiểm của bệnh đái tháo đường thai kỳ đối với người mẹ

Đối với thai nhi:

• Dị tật bẩm sinh: Thai phụ mắc đái tháo đường thai kỳ có nguy cơ sinh con bị dị tật bẩm sinh cao hơn so với phụ nữ bình thường. Các dị tật bẩm sinh có thể ảnh hưởng đến tim, não, tủy sống và các bộ phận khác của cơ thể.
• Thai to: Thai nhi có thể phát triển quá to, gây ra các vấn đề trong quá trình sinh nở và tăng nguy cơ mắc các biến chứng như chấn thương khi sinh và hạ đường huyết sau sinh.
• Hạ đường huyết sau sinh: Đây là tình trạng lượng đường trong máu của trẻ sơ sinh thấp bất thường, có thể dẫn đến các vấn đề về não bộ và thậm chí tử vong.
• Tử vong thai lưu: Thai phụ mắc đái tháo đường thai kỳ có nguy cơ thai lưu cao hơn so với phụ nữ bình thường.
• Nguy cơ béo phì, tiểu đường type 2 và các vấn đề sức khỏe khác sau này: Trẻ em sinh ra từ những bà mẹ mắc đái tháo đường thai kỳ có nguy cơ mắc béo phì, tiểu đường type 2 và các vấn đề sức khỏe khác cao hơn trong tương lai.

Mẹ bầu không may bị tiểu đường thai kỳ thì phải làm sao?

Khi được chẩn đoán mắc tiểu đường thai kỳ, mẹ bầu cần thực hiện một số bước sau để đảm bảo sức khỏe cho bản thân và thai nhi:

Gặp bác sĩ thường xuyên:

• Bác sĩ sẽ theo dõi mức đường huyết của bạn sát sao và điều chỉnh phác đồ điều trị nếu cần thiết.
• Bạn cũng sẽ được tư vấn về chế độ ăn uống, tập luyện và cách kiểm soát bệnh tại nhà.

Kiểm soát chế độ ăn uống:

• Ăn nhiều trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt và protein nạc.
• Hạn chế thức ăn và đồ uống có đường, tinh bột trắng và chất béo bão hòa.
• Chia nhỏ bữa ăn thành 5-6 bữa nhỏ mỗi ngày để giúp kiểm soát lượng đường trong máu.
• Đối với người có cân nặng trung bình, bạn nên dung nạp từ 2.200 – 2.500 calo mỗi ngày. Nếu bạn thừa cân, lượng calo nên giảm xuống khoảng 1.800 calo mỗi ngày.

Để kiểm soát bệnh tiểu đường thai kỳ mẹ bầu nên kiểm soát chế độ ăn uống

Tập thể dục thường xuyên:

• Hầu hết phụ nữ mang thai mắc tiểu đường thai kỳ đều có thể tập thể dục an toàn ít nhất 30 phút mỗi ngày, hầu hết các ngày trong tuần.
• Trước khi bắt đầu áp dụng bài tập thể dục nào đó thì bạn cần tham khảo ý kiến của bác sĩ.

Mẹ bầu nên tập thể dục hàng ngày để tăng cường sức khỏe

Theo dõi lượng đường trong máu:

• Bạn có thể cần tự kiểm tra lượng đường trong máu tại nhà nhiều lần mỗi ngày.
• Ghi chép kết quả và chia sẻ với bác sĩ của bạn.

Uống thuốc theo chỉ định:

• Nếu chế độ ăn uống và tập luyện không đủ để kiểm soát lượng đường trong máu, bạn có thể cần dùng thuốc.
• Bác sĩ sẽ kê đơn thuốc phù hợp với bạn và thai nhi.

Tham gia các lớp học giáo dục tiểu đường thai kỳ:

• Các lớp học này cung cấp thông tin về bệnh tiểu đường thai kỳ, cách kiểm soát bệnh và cách chăm sóc bản thân và thai nhi.

Theo dõi cân nặng:

• Tăng cân quá nhiều trong thai kỳ có thể khiến việc kiểm soát lượng đường trong máu trở nên khó khăn hơn.
• Bác sĩ sẽ theo dõi cân nặng của bạn và đưa ra lời khuyên về cách tăng cân lành mạnh.

Mẹ bầu nên thường xuyên theo dõi và kiểm soát cân nặng của mình

Theo dõi thai kỳ cẩn thận:

• Bạn có thể cần đi khám thai thường xuyên hơn so với phụ nữ mang thai bình thường.
• Bác sĩ sẽ theo dõi sự phát triển của thai nhi và đảm bảo rằng thai nhi đang khỏe mạnh.

Chuẩn bị cho việc sinh nở:

• Bác sĩ sẽ thảo luận với bạn về các lựa chọn sinh nở và đảm bảo rằng bạn được chuẩn bị sẵn sàng cho việc sinh con.

Giảm căng thẳng:

• Căng thẳng có thể khiến việc kiểm soát lượng đường trong máu trở nên khó khăn hơn.
• Tìm cách để thư giãn và giảm căng thẳng, chẳng hạn như yoga, thiền hoặc dành thời gian cho những người thân yêu.

Bị đái tháo đường thai kỳ có uống sữa bầu được không?

Mẹ bầu có thể uống 2-3 ly sữa bầu (400-600ml) mỗi ngày. Tuy nhiên mẹ bầu cần lưu ý lựa chọn loại sữa phù hợp để đảm bảo kiểm soát tốt lượng đường huyết và cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho cả mẹ và bé.

Mẹ bầu bị tiểu đường thai kỳ có thể uống sữa bầu nhưng là loại sữa không đường

Dưới đây là một số lưu ý khi chọn sữa bầu cho mẹ bị tiểu đường thai kỳ:

• Chọn sữa ít đường hoặc không đường: Đường trong sữa có thể ảnh hưởng đến lượng đường trong máu của mẹ. Do đó, mẹ nên chọn sữa ít đường hoặc không đường để hạn chế nguy cơ tăng đường huyết.
• Chọn sữa có chỉ số GI thấp: Chỉ số GI (Glycemic Index) là chỉ số phản ánh tốc độ hấp thu đường vào máu. Sữa có chỉ số GI thấp sẽ giúp kiểm soát lượng đường trong máu tốt hơn.
• Chọn sữa giàu chất xơ: Chất xơ giúp làm chậm quá trình hấp thu đường vào máu, đồng thời giúp mẹ bầu no lâu hơn.
• Chọn sữa bổ sung đầy đủ dưỡng chất cần thiết cho mẹ bầu và thai nhi: Một số dưỡng chất quan trọng bao gồm axit folic, DHA, canxi, sắt, vitamin D,...

Dòng sữa hạt Sữa Hạt N1-MEALNUTS DIAPRO là một lựa chọn phù hợp cho mẹ bầu bị tiểu đường thai kỳ với những ưu điểm sau:

• Ít đường, không chứa lactose: Sữa Hạt N1-MEALNUTS DIAPRO được làm từ các loại hạt tự nhiên, không chứa đường bổ sung và lactose, phù hợp với những mẹ bầu không dung nạp lactose.
• Chỉ số GI thấp: Sữa Hạt N1-MEALNUTS DIAPRO có chỉ số GI thấp (khoảng 30), giúp kiểm soát lượng đường trong máu tốt hơn.
• Giàu chất xơ: Sữa Hạt N1-MEALNUTS DIAPRO cung cấp nguồn chất xơ dồi dào từ các loại hạt, giúp mẹ bầu no lâu và hỗ trợ hệ tiêu hóa khỏe mạnh.
• Bổ sung đầy đủ dưỡng chất: Sữa Hạt N1-MEALNUTS DIAPRO được bổ sung đầy đủ các dưỡng chất cần thiết cho mẹ bầu và thai nhi như axit folic, DHA, canxi, sắt, vitamin D,...

Sữa Hạt N1-MEALNUTS DIAPRO bổ sung dinh dưỡng cho người bệnh tiểu đường

Ngoài ra, Sữa Hạt N1-MEALNUTS DIAPRO còn có một số ưu điểm khác như:

• Thơm ngon, dễ uống: Sữa Hạt N1-MEALNUTS DIAPRO có vị thơm ngon, dễ uống, phù hợp với khẩu vị của nhiều người.
• Tiện lợi, dễ sử dụng: Sữa Hạt N1-MEALNUTS DIAPRO được đóng hộp nhỏ gọn, tiện lợi để mang theo bên mình.

Khi mắc bệnh tiểu đường thai kỳ mẹ bầu nên ăn những gì?

Dưới đây là một số loại thực phẩm mẹ bầu nên ăn khi bị tiểu đường thai kỳ:

Chất đạm:

• Thịt nạc: thăn bò, ức gà, thịt lợn nạc
• Cá: Cá hồi, cá thu, cá basa
• Trứng
• Các loại đậu: Đậu lăng, đậu đen, đậu xanh.
• Sữa chua không đường

Chất xơ:

• Rau xanh: Cải xoăn, Rau bina, súp lơ, bông cải xanh
• Trái cây ít ngọt: Táo, cam, bưởi, dâu tây
• Ngũ cốc nguyên hạt: bánh mì nguyên cám, gạo lứt, yến mạch
•  Các loại hạt: Hạt chia, óc chó, hạnh nhân

Chất béo tốt:

• Dầu oliu
• Bơ
• Các loại hạt

Mẹ bầu bị tiểu đường thai kỳ nên ăn cá hồi, bông cải, súp lơ

Ngoài ra, mẹ bầu cũng nên lưu ý:

• Uống nhiều nước: Nước lọc, nước trái cây ít ngọt
• Nên chia nhỏ bữa ăn thành 5 đến 6 bữa mỗi ngày
• Hạn chế thức ăn và đồ uống có đường: Nước ngọt, bánh kẹo, kem
• Hạn chế tinh bột trắng: Cơm trắng, bánh mì trắng, mì trắng
• Hạn chế chất béo bão hòa: Mỡ động vật, đồ ăn chiên rán
• Hạn chế muối

Dưới đây là một số ví dụ về thực đơn cho mẹ bầu bị tiểu đường thai kỳ:

Bữa sáng	Bữa trưa	Bữa tối	Bữa phụ
Yến mạch với sữa chua không đường và trái cây ít ngọt Bánh mì nguyên cám cùng với bơ và trứng Sữa chua không đường với trái cây ít ngọt và các loại hạt	Salad rau xanh với cá nướng Cơm gạo lứt với thịt kho tộ Canh rau củ và súp gà	Cá hấp với rau luộc Thịt xào nấm với bông cải xanh Tôm rim cà chua	Trái cây ít ngọt Sữa chua không đường Các loại hạt

 

Lưu ý: Đây chỉ là thực đơn mẫu, mẹ bầu cần điều chỉnh lượng thức ăn cho phù hợp với nhu cầu và tình trạng sức khỏe của bản thân. Mẹ bầu cũng nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để có chế độ ăn phù hợp nhất.

Tiểu đường thai kỳ là một tình trạng không thể xem thường, nhưng nếu được phát hiện và quản lý đúng cách, mẹ bầu vẫn có thể trải qua một thai kỳ khỏe mạnh. Việc hiểu rõ các biểu hiện tiểu đường thai kỳ giúp mẹ bầu chủ động hơn trong việc bảo vệ sức khỏe của mình và thai nhi. Đặc biệt, bạn đừng quên theo dõi Nano Group để cập nhật thêm nhiều kiến thức hữu ích khác về bệnh tiểu đường mỗi ngày nhé!